Moje relacje z innymi – przegląd

Jednym z najstarszych stoickich ćwiczeń jest „Przegląd siebie” – więcej na jego temat przeczytasz tutaj. Jego celem jest m.in. zwiększenie samoświadomości i uważne monitorowanie naszych myśli, emocji, a także sprawdzanie, czy to, co robimy na co dzień jest zgodne z naszymi wartościami. W ćwiczeniu „Moje relacje z innymi” zmieniamy perspektywę. Zachęcamy w nim do przyjrzenia się nie tylko sobie jako jednostce, ale sobie jako człowiekowi będącemu w różnych relacjach.

Relacje zamiast poradników?

Svend Brinkmann w swojej książce „Poczuj grunt pod nogami”, której recenzję znajdziesz tutaj, zwraca uwagę na siłę i wartość relacji, jakie mamy z innymi ludźmi. Duński psycholog przekonuje nawet, że uważne przyjrzenie się bliskim relacjom i zaangażowanie się w ich pozytywny rozwój może przynieść dużo lepsze efekty niż sięganie po kolejny z rzędu poradnik samorozwojowy. Innymi słowy, bliskie i dalsze relacje z ludźmi stanowią jeden z najważniejszych obszarów naszego funkcjonowania. Dlaczego? Przede wszystkim dlatego, że od momentu urodzenia jesteśmy częścią większej całości, takiej jak m.in. rodzina, grupa szkolna czy zawodowa, lokalna społeczność, bądź też naród. Skoro tak, warto przyjrzeć się relacjom, w jakich znajdujemy się aktualnie – zarówno tym bliskim, jak i dalszym. „Moje relacje z innymi – przegląd” to ćwiczenie, które ma na celu dokonanie takiej „rewizji”.

Przegląd relacji – tylko… po co?

Relacje z innymi ludźmi mogą być dla nas źródłem radości, poczucia spełnienia i motywacji do rozwoju. Bywają jednak i takie, w których czujemy się źle, jakby „niewygodnie” i które uruchamiają w nas nieprzyjemne emocje lub zachowania, których żałujemy.

Cele ćwiczenia to przede wszystkim:

• uważne i spokojne przyjrzenie się, w jakich relacjach obecnie jesteśmy;
• zwiększenie świadomości o sobie samym w obszarze relacji z innymi ludźmi, co w praktyce oznacza sprawdzenie, w jaki sposób reagujemy i jak zachowujemy się i jak komunikujemy swoje potrzeby w relacjach z innymi;
• dokonanie bilansu relacji;
• wyciągnięcie wniosków, które pomogą podjąć decyzję o wprowadzeniu konkretnych zmian w naszych relacjach (np. na poziomie komunikowania potrzeb).

… i jak?

Ćwiczenie potraktuj jak sposób na „uporządkowanie spraw” dotyczących Twoich relacji. Żeby wykonać je poprawnie, potrzebujesz chwili spokoju. Znajdź miejsce, w którym będziesz mógł/ogła skupić swoją uwagę na zadaniu. Czas jego trwania  będzie zależał od kilku kwestii, m.in. od tego, jak wiele relacji poddasz analizie.

Zadanie nie należy do łatwych – wymaga przyjrzenia się różnym związkom i relacjom. Również – a może przede wszystkim – tym, które na co dzień budzą w Tobie silne emocje. Dlatego też tak ważne jest, byś podeszła/podszedł do niego z ciekawością i otwartością na wnioski, które mogą się pojawić. Przygotuj długopis i kilka kartek formacie A4 i… do dzieła! 🙂

Instrukcja

1. Zrób listę wszystkich relacji, w których się znajdujesz. Nie stosuj przy tym żadnych kryteriów.

Wymień zarówno te osoby, które uznajesz za bliskie, jak i te, które po prostu spotykasz w codziennych okolicznościach.

2. Teraz czas na zastosowanie kryteriów. Przyjrzyj się sporządzonej wcześniej liście. Które z wymienionych osób są Ci bliskie? Które relacje uznajesz za dalsze?

Skorzystaj z poniższej tabeli, by uporządkować swoją listę.

Osoby, z którymi jestem w bliskich relacjach	Osoby, z którymi jestem w dalszych relacjach	Ludzie, których spotykam na co dzień, z którymi nie czuję związku

3. Wybierz z tabeli te relacje, którym chciałbyś/abyś przyjrzeć się bliżej.

Na przykład te, w obszarze których potrzebujesz zmiany, te, w których czujesz się źle lub nieprzyjemnie lub te, które wiele wnoszą do Twojego życia i które chcesz bardziej docenić. Skorzystaj z poniższego wzoru.

4. Dokonaj bilansu.

Z listy wybierz te relacje, które chciałbyś/abyś poddać szczególnej rewizji – na przykład te, którym z jakichś powodów poświęcasz nadmierną ilość czasu i energii lub które uważasz za szkodliwe. Odpowiedz na trzy pytania:

Co daję od siebie w tej relacji?	Co zyskuję pozostając w tej relacji?	Jakie wyciągam wnioski?

5. Wybierz z listy osoby, które pełnią w Twoim życiu ważną rolę. Dokonaj analizy sposobu, w jaki komunikujesz im swoje potrzeby.

Skorzystaj przy tym z poniższych pytań:

Czego potrzebuję?	Jak to komunikuję?	Co dostaję od tej osoby?	Co ta osoba myśli, że mi daje?
np. konkretnej pomocy, wsparcia? A może zmiany zachowania wobec mnie?	Czy mówię wprost? Czy wymagam, żeby ktoś się domyślił, czego potrzebuję? A może unikam mówienia o swoich potrzebach?	Czy to, co dostaję odpowiada moim potrzebom? Czy moje komunikaty ułatwiły, czy raczej utrudniły spełnienie moich potrzeb?	Spróbuj przyjąć perspektywę drugiej strony i zastanowić się, co dana osoba uważa, że daje. np. mama po raz kolejny kupuje Ci bluzkę, której nie chcesz Dlaczego? Czy to może być wyraz troski z jej strony i sygnał, że myśli o Tobie?

6. Zapisz swoje wnioski.

Czy po wykonaniu ćwiczenia wiesz więcej o swoich relacjach? A może znalazłeś/aś takie, które wymagają wprowadzenia konkretnych zmian, np. w sposobie mówienia o swoich potrzebach? Które z relacji chcesz rozwijać, ponieważ okazały się ważniejsze, niż myślałeś/aś? Czy któreś z nich straciły dla Ciebie znaczenie i od dziś ograniczysz czas i energię na ich rozpamiętywanie i podtrzymywanie?

Zapisz konkretne wnioski, jakie pojawiły się po wykonaniu ćwiczenia. Być może będzie to pierwszy krok to wprowadzenia konstruktywnych zmian w Twoich bliskich i dalszych relacjach z innymi oraz lepszego radzenia sobie w różnego rodzaju codziennych kontaktach.